De eerste stap naar een collectief handboek voor HIC’s in de GGZ

Samenwerking tussen UTwente, Dimence en MADE-Life Stichting

Hoe maken we High Intensity Care (HIC) eenheden in de GGZ minder klinisch? Of eigenlijk: hoe kunnen we ze ‘helender’ vormgeven? Met die vraag startte UTwente vorig jaar een Multi-Sensory Design project met een aantal studententeams van Industrial Design. Het project vloeit voort uit stichting MADE-Life’s ontwerpchallenge ‘Behandelplek van de Toekomst’ die werd uitgevoerd met meerdere ontwerpacademies. In januari 2025 werden hiervan zo’n tien low-fi prototypes getoond in het DesignLAB in Enschede.

Geïnspireerd door dit initiatief heeft Joris Pape, één van de UTwente-studenten, ervoor gekozen zijn afstudeeropdracht te wijden aan het heilzamer vormgeven van HIC’s. Hij wordt hierbij ondersteund door Jodi Sturge, assistent professor bij UTwente’s Interaction Design en zeer ervaren met het toepassen van wetenschappelijk onderzoek rondom ‘healing environments’ op binnen- en buitenhuisarchitectuur en systemen. Joris en Jodi zullen voor deze opdracht intensief samenwerken met Dimence en willen daarnaast actief samenwerken met andere GGZ-instellingen en UMC’s, zodat de ontwerpen breder toepasbaar zijn.

In de komende veertig weken gaat Joris zich vanuit een ontwerperspectief fulltime verdiepen in alle ins & outs van HIC’s. Hoewel Dimence met name geïnteresseerd is in hoe hun HIC kan worden ingericht, kijken ze ook aandachtig naar welke (wetenschappelijk onderbouwde) handvatten ze kunnen geven voor de inrichting van alle toekomstige HIC’s in Nederland en daarbuiten.

Het onderzoeken naar het vormgeven van HIC’s komt voort uit het driestappenplan van stichting MADE-Life voor de ‘Behandelplek van de Toekomst’. Hiervan zijn de eerste twee stappen al genomen, namelijk het ontwikkelen van een inspiratieportaal en het opzetten van een interessegroep ‘Healing Huisvesting’. De derde stap is het ontwikkelen van een collectief handboek voor de GGZ. Deze afstudeeropdracht is daarvoor de aftrap. Daarna is het aan de collectieve Nederlandse GGZ om de volgende, grote stappen te zetten.

Het uiteindelijke collectieve handboek zal - volgens de Pareto regel - zo’n 80% van alle wensen en eisen invullen. De ontwerpprincipes van dit handboek zijn straks volledig wetenschappelijk onderbouwd. Dit handboek is bedoeld als dé collectieve leidraad voor alle GGZ-instellingen bij het ontwerp van nieuwe HIC-eenheden. De resterende 20% kan de instelling zelf invullen. In het geval van deze afstudeeropdracht is dat Dimence.

Het eindresultaat van deze veertig weken durende opdracht zijn de volgende ‘deliverables’:

- een concept voor collectief handboek voor HIC’s, inclusief een generiek 3D ontwerp

- een specifiek ontwerp voor een HIC bij Dimence, inclusief tailor-made 3D ontwerp

In december 2025 zullen we het eindresultaat presenteren.

Geïnteresseerde GGZ-instellingen, ziekenhuizen, (binnen)architecten en ervaringsdeskundigen zijn van harte welkom om contact op te nemen met Joris. j.a.pape@student.utwente.nl